Һин генә һаман яңғыҙ

Ауыл хужалығы техникумын тартып-һуҙып тамамлаған Ильяс диплом алған көндә бер һылыуҡайҙы ла эйәртеп ҡайтты. Өйләнергә теләүе икән. Буласаҡ килендең ҡайҙа эшләүе, кем булыуы, ата-әсәһе менән ҡыҙыҡһынғас, әсәһе кеше аулаҡта улына былай тине.

– Балам, үҙең һымаҡ уҡыған, дипломлы кешене ҡара. Мин һине тәк зерәгә биш йыл буйы уҡытманым. Һатыусы ғына булып эшләй ҙәһә. Икенсенән, әле һиңә өйләнергә иртәрәк, 25 кенә йәш бит!

Улының:
– Әсәй, уҡыр, уға әле 18 генә йәш, – тип әйтеүен ишетергә лә теләмәне Әлфиә ханым.

– Ауыҙыңды ла асма! Ҡайҙан тапҡанһың, шунда илтеп ҡуй! Әле һаҡалың билеңә етеп бармай. Үҙеңә тиң берәй уҡымыш­лыһы осрар әле.

Егет, әсәһенең холҡон яҡшы белгән­лектән, башҡаса һүҙ ҡат­маны. Шулай итеп, ҙур өмөттәр менән алып ҡайтҡан һылыуҡай менән бергә була алманы.

Унан һуң бер нисә йыл үтте. Ильяс күрше райондағы хужа­лыҡта агроном булып эш башланы. Көндәрҙең береһендә әсәһенә ул өйләнергә теләге барлығын белдерҙе. Был һүҙҙе ишетеү менән әсә кеше тағы ла тәфсирләп һораша башланы:
– Һөнәре кем?

– Башланғыс кластар уҡы­тыу­сыһы.

– Уныһы бигерәк һәйбәт. Бына, исмаһам, үҙеңә тиң кеше. Кеше һораһа ла, киленем уҡы­тыусы, тип ғорурланып яуап бирермен. – Был һүҙҙәрҙе әйт­кәндә әсә кешенең күҙҙәре осҡонланып китте.

– Ата-әсәһе ҡайҙа эшләй?

– Ата-әсәһе юҡ шул. Етем үҫкән, апайҙарында.

Әле генә ҡыуанысы йөҙөнә сыҡҡан әсәнең төҫө ҡасты, йөҙө йәмрәйҙе, асыуланыуҙан ирен­дәре һалынып төштө.
– Етем тип әйтәһеңме? – тип ҡабатлап һораны ул. – Ниңә һин гел шундай әҙәмдәрҙе таба­һың ул? Йә белемһеҙ, томана, йә етем. Уға өйләнәм тип ауы­ҙың­ды ла асма. Етем менән нисек толлан­ға­нымды үҙем генә беләм. Атайыңа сығып, ғүмер бу­­йы бәхет остоғо күрмәнем. Бөтәһен дә үҙебеҙгә булдырырға тура килде. Бынау ваҡытта етем быҙау менән нисек донъя ҡо­рор­ға әйтәһең? Өйөн дә һалырға кәрәк. Ите, майы ла кәрәк, ти­гәндәй. Шундай ваҡытта ҡай­ның­дар ярҙам итһә, насар бу­лыр­мы!

Юҡ, юҡ! Башыңа ла ал­ма! Башҡа берәүҙе табырһың әле! Донъя тулы ҡыҙҙар. Үҙеңә тиңе берәй ерҙә көтөп йөрөр әле...
– Һуң, әсәй... – Был юлы ла Ильястың ниәте килеп сыҡ­маны.

Бынан һуң тағы дүрт-биш йыл үтте. Ильяс һәйбәт кенә эшләп йөрөнө. Хужалыҡта аҡсаһын да ваҡытында биреп торғас, хеҙмәт хаҡын йыйнаштырып, яңғыҙы өй бөтөрҙө. Көндәрҙең береһендә ул тағы әсәһенә кәләш алырға ниәтен белдерҙе. Әлфиә ханым тағы ла элекке кеүек һорауҙарын яуҙырҙы. Был юлы улы Сәлимә исемле һылыу менән дуҫлашып йөрөүен әйтте. Һораша торғас, буласаҡ килен Әлфиә ханымдың клас­ташының ҡыҙы булыуы асыҡ­ланды. Быны ишеткәс, әсәй кешенең сәстәре үрә торҙо.

– Шуның ҡыҙы була, тиһең инде! Ҡайҙан шул албаҫтының балаһы һинең юлыңа килеп осраны ул? Шуларҙың нәҫелен ғүмер буйы яратманым, ярат­маясаҡмын да. Хәҙер һин шу­ның бисураһына өйләнеп, әҙер өйгә алып ҡайтырға уйлай­һыңмы? – Әсәй кеше, ярһып китеп, йоҙроғон төйнәне:
– Бына уларға өй! Бына уларға кейәү! Ошоно еҫкәһендәр!

– Һин, әсәй, бигерәк! Бер кем дә оҡшамай һиңә. – Улының былай тип әйтеүенә бигерәк тә ярһып китте әсә.

– Ҡара әле нимә тигән була! Һиңә кәңәште мин бирмәй кем бирһен! Ярай, ярай, бар, ал шуны. Түлкә бында ике аяғы­ның береһен баҫмаһын. Бәхил­легем юҡ.

Әлфиә ханым бер аҙ йом­шарғандай булды, унан күҙ йәштәрен һөртөп алды:
– Шунан башҡа кәләш таба алмаҫмын тиһеңме! Әҙер донъя­ға йүгереп килергә торғандар күп булыр ул. Уларға һинең үҙең түгел, ә өйөң кәрәк.

Йә, йәшең үтеп барһа, бер хәл. Әле һиңә утыҙ биш кенә бит әле.

Был юлы ла Ильястың ниәте килеп сыҡманы. Унан һуң теүәл биш йыл үтте. Ейән-ейәнсәрҙәр һөйөргә хыялланған Әлфиә ханым көндәрҙең береһендә улына былай тине:

– Балам, ҡасан өйләнәһең инде, ғүмерең үтеп бара бит. Тиҫтерҙәрең ғаиләле, балалы булып бөттө. Бер һин генә һаман яңғыҙ. Балалы булһа ла, кәләш ал...